Met de invoering van Verordening (EU) 2021/1378 zijn de regels voor biologische cacaocertificering aanzienlijk aangescherpt, waardoor zowel het certificeringsproces als de productcontrole een nieuwe vorm hebben gekregen. Deze veranderingen versterken het toezicht, maar zorgen ook voor nieuwe knelpunten en onzekerheden in de hele toeleveringsketen.
A. Certificeringsproces: wie mag certificeren?
Vanaf 1 januari 2025 mogen alleen officieel door de EU erkende controleorganen biologische cacao bestemd voor Europa certificeren. Dit vervangt het oude "gelijkwaardigheids"-model, waarbij nationale of particuliere certificeerders geldige certificaten konden afgeven zolang ze in grote lijnen aan de EU-normen voldeden. Nu kan er niet meer worden onderhandeld over volledige naleving van de EU-regels.
Voor certificeringsinstanties zelf is de lat hoger komen te liggen. Tijdens de overgang kregen verschillende gevestigde spelers te maken met onzekerheid over hun erkenningsstatus. Sommige werden goedgekeurd, terwijl andere werden opgeschort, waardoor exporteurs en coöperaties in het ongewisse bleven en niet in staat waren om zendingen te bevestigen, contracten te tekenen of effectief te plannen tijdens de kritieke oogstmaanden.
B. Productverificatie: strengere, frequentere tests
Certificering is niet langer alleen gebaseerd op audits en papierwerk. Het is nu evenzeer gebaseerd op het rechtstreeks testen van cacaoloten. Residutests worden vaker uitgevoerd, zijn nauwkeuriger en worden vaak uitgevoerd met geavanceerde laboratoriumtechnologie waarmee zelfs sporen van verontreiniging kunnen worden opgespoord.
Om hun certificering te behouden, moeten bedrijven regelmatig cacao bemonsteren, deze monsters naar door de EU erkende laboratoria sturen en vervolgens één tot twee weken wachten op de resultaten. Deze tests zijn verplicht om audits door erkende controleorganen te doorstaan. Hoewel dit de integriteit van biologische cacao versterkt, zorgt het ook voor vertragingen, administratieve lasten en hogere kosten, die het sterkst voelbaar zijn in de toeleveringsketens van kleine boeren.
➤ Gevolgen voor de hele waardeketen
- Verstoringen in de certificering hebben knelpunten veroorzaakt in de hele toeleveringsketen. De cashflow is beperkt omdat producenten niet kunnen factureren of verzenden in afwachting van labresultaten.
- Op volatiele markten kan een vertraging van 1-2 weken producenten ertoe aanzetten de certificering helemaal over te slaan om snel te kunnen verkopen en de prijs vast te zetten.
- Testen en administratieve kosten hollen de toch al dunne marges uit.
- De constante noodzaak om in elke fase de biologische status te bewijzen, maakt het moeilijker voor kleine toeleveringsketens om zich aan de regels te houden en zelfs om te overleven.
A. Certificeringsproces: wie mag certificeren?
Vanaf 1 januari 2025 mogen alleen officieel door de EU erkende controleorganen biologische cacao bestemd voor Europa certificeren. Dit vervangt het oude "gelijkwaardigheids"-model, waarbij nationale of particuliere certificeerders geldige certificaten konden afgeven zolang ze in grote lijnen aan de EU-normen voldeden. Nu kan er niet meer worden onderhandeld over volledige naleving van de EU-regels.
Voor certificeringsinstanties zelf is de lat hoger komen te liggen. Tijdens de overgang kregen verschillende gevestigde spelers te maken met onzekerheid over hun erkenningsstatus. Sommige werden goedgekeurd, terwijl andere werden opgeschort, waardoor exporteurs en coöperaties in het ongewisse bleven en niet in staat waren om zendingen te bevestigen, contracten te tekenen of effectief te plannen tijdens de kritieke oogstmaanden.
B. Productverificatie: strengere, frequentere tests
Certificering is niet langer alleen gebaseerd op audits en papierwerk. Het is nu evenzeer gebaseerd op het rechtstreeks testen van cacaoloten. Residutests worden vaker uitgevoerd, zijn nauwkeuriger en worden vaak uitgevoerd met geavanceerde laboratoriumtechnologie waarmee zelfs sporen van verontreiniging kunnen worden opgespoord.
Om hun certificering te behouden, moeten bedrijven regelmatig cacao bemonsteren, deze monsters naar door de EU erkende laboratoria sturen en vervolgens één tot twee weken wachten op de resultaten. Deze tests zijn verplicht om audits door erkende controleorganen te doorstaan. Hoewel dit de integriteit van biologische cacao versterkt, zorgt het ook voor vertragingen, administratieve lasten en hogere kosten, die het sterkst voelbaar zijn in de toeleveringsketens van kleine boeren.
➤ Gevolgen voor de hele waardeketen
- Verstoringen in de certificering hebben knelpunten veroorzaakt in de hele toeleveringsketen. De cashflow is beperkt omdat producenten niet kunnen factureren of verzenden in afwachting van labresultaten.
- Op volatiele markten kan een vertraging van 1-2 weken producenten ertoe aanzetten de certificering helemaal over te slaan om snel te kunnen verkopen en de prijs vast te zetten.
- Testen en administratieve kosten hollen de toch al dunne marges uit.
- De constante noodzaak om in elke fase de biologische status te bewijzen, maakt het moeilijker voor kleine toeleveringsketens om zich aan de regels te houden en zelfs om te overleven.
